Çoğunlukla halka arzların şirketler için faydalı olduğu öne sürülüyor. Bunda herhangi bir yanlışlık yok fakat başlı başına bir şirketten ziyade şirketin kurucuları ve ilk hissedarlarının, elde ettikleri büyüleyici servetlerle şirketten çok daha fazla fayda gördüğü de bir gerçek.
Son yıllarda şirket kurarak halka arz etmek, zengin olmanın ve sırasıyla hızlı bir şekilde milyonerlikten milyarderliğe terfi etmenin alternatif yollarından biri haline geldi. Halka arzlar, çoğu zaman birilerini zengin ediyor. Sadece kurucular ve ortaklar değil, elini çabuk tutanlar da bunun ödülünü fazlasıyla alıyor.
Elbette şirketlerin halka açılmasındaki tek nedeni zenginleşme değil. Peki, şirketler neden halka arz edilir? Şirketlerin halka arz edilmesinin bazı haklı nedenlerine göz atın.
Şirketin çok fazla paraya ihtiyacı varsa halka arz kaçınılmazdır
Bir şirketi halka arz etmenin en temel nedenlerinden biri paraya ihtiyaç duyulmasıdır. Zira kâr getiren kurulu bir şirketin daha fazla büyümesi için daha fazla sermayeye ihtiyacı olur.
Halka arz aşamasına gelinmeden önce çoğunlukla şirket, bankasıyla görüşmüş, yatırımcı ya da girişimci bir kapitalistle konuşmuştur fakat şirkete bir yatırımcı veya yatırım bankasının sağlayamayacağından çok daha yüksek miktarda para gerekiyordur. Böyle bir durumda halka arz iyi bir seçenek olarak öne çıkmaktadır.
Yeni bir şirketin pazar payını artırmak için halka arz iyi bir seçenektir
Henüz kurulmuş fakat potansiyeli olduğu halde maddi yetersizlik sebebiyle pazar payını artıramayan lakin artırmak isteyen bir şirket için de halka arz iyi bir seçenektir.
İlk madde bahsi geçti şekilde şirket kârlı olmasa bile halka arz edilerek yüklü miktarda para elde edilebilir. Zira piyasa, gelecekteki kazanımlara yatırım yapar ve şirket kârlı olmasa bile piyasa talep edilen parayı verecektir. Bunun bir örneğini yakın zamanda Snapchat’in sahibi olan Snap’in halka arzında görmüştük.
Şirketi satmak ama teslim etmemek için halka arz en ideal yoldur
Görsel: ANDREW BURTON/GETTY.
Şirket sahibi ya da ortaklar, tamamen teslim etmeden yani ipleri elinden bırakmadan şirketi satmak isteyebilirler.
Böyle bir durumda halka arz en ideal yoldur. Bu yöntemle şirket sahibi genellikle denetimden feragat eder ve güvenilir bir ortak bulur. Böylece hem piyasadan parayı alarak nakit kazanır hem de denetimi elinde tutmaya devam eder.
Devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme nedeniyle bir şirket halka arz edilebilir
Çoğu zaman bir şirket başka şirketleri bünyesine katmak için kendi hisselerini kullanmayı tercih ederek, devralma şeklinde birleşme veya yeni kuruluş şeklinde birleşme nedeniyle halka arz yoluna gidebilir.
Birleşmenin ardından en az bir şirket tasfiyesiz sona ererken, birleşmeyle devralan şirket devrolunan şirkete ait malvarlığının tamamını devralarak bünyesine dâhil eder.
Zenginleşmek veya farklı alanlara yatırım yapmak için şirket halka arz edilebilir
Şirket sahibi zengin olmak ya da farklı alanlara yatırım yapmak için şirketini halka arz ederek nakit elde edebilir. Böyle bir durumda şirketi halka arz etmek genellikle tercih edilen ve her zaman ideal görünen bir seçenek olur.
Bu yöntemde bazı kısıtlamalar da bulunur. Şirket sahibinin, ortaklarının ya da yöneticilerinin şirketteki hisseleri halka arz sonrasında büyük değer kazanır fakat yaptıkları hisse satışları da düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar tarafından önceden belirlenen süre bitimine kadar yakından izlenir.
Bir şirketi halka arz etmenin en temel nedenlerinden biri paraya ihtiyaç duyulmasıdır. Zira kâr getiren kurulu bir şirketin daha fazla büyümesi için daha fazla sermayeye ihtiyacı olur.
Halka arz aşamasına gelinmeden önce çoğunlukla şirket, bankasıyla görüşmüş, yatırımcı ya da girişimci bir kapitalistle konuşmuştur fakat şirkete bir yatırımcı veya yatırım bankasının sağlayamayacağından çok daha yüksek miktarda para gerekiyordur. Böyle bir durumda halka arz iyi bir seçenek olarak öne çıkmaktadır.
Şirket sahibi ya da ortaklar, tamamen teslim etmeden yani ipleri elinden bırakmadan şirketi satmak isteyebilirler.
Böyle bir durumda halka arz en ideal yoldur. Bu yöntemle şirket sahibi genellikle denetimden feragat eder ve güvenilir bir ortak bulur. Böylece hem piyasadan parayı alarak nakit kazanır hem de denetimi elinde tutmaya devam eder.
