Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) paylaştığı son veriler, Eylül ayında küresel gıda fiyatlarında çarpıcı bir artış yaşandığını ortaya koyuyor. Küresel fiyat endeksi, aylık bazda yüzde 3'lük, yıllık olarak ise yüzde 2,06'lık bir artış göstererek, son 2,5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginlik bu artışın en büyük sebeplerinden biri olarak görülüyor. Bu durum, dünya genelinde gıda tedarik zincirlerinde yaşanan zorlukları ve fiyat dalgalanmalarının ekonomik etkilerini gözler önüne seriyor.
Dünyada Gıda Fiyatları Endeksindeki Keskin Dalgalanmalar
FAO’nun Küresel Gıda Fiyatları Endeksi, Eylül 2024'te bir önceki aya göre yüzde 3 arttı. Mart 2022’den bu yana bu denli yüksek bir artış görülmemişti ve bu durum, dünya genelinde gıda enflasyonu konusunda artıran endişeleri tetikledi. Özellikle tahıl ve yağlar gibi kategorilerde belirgin artışlar yaşanırken, bazı ürünler bu zirve değerlerin altında kalmayı sürdürdü. Bu fiyat hareketleri, ekonomik analizlerde dikkate alınması gereken hayati bilgiler sunuyor.
Türkiye ve Dünya Enflasyon Oranlarının Analizi
- Türkiye'de Eylül ayında gıda enflasyonu yüzde 2,48 olarak hesaplanmış durumda.
- Ağustos ayında ise Türkiye'de yüzde 1,1'lik negatif gıda enflasyonu gözlemlenirken, küresel ölçekte bu oran sadece yüzde 0,2 oranında düşüş gösterdi.
Şeker ve Diğer Ürünlerdeki Fiyat Etkileri
FAO’nun detaylı analizleri, Eylül ayı boyunca farklı gıda ürünlerindeki fiyat hareketlerini de gözler önüne seriyor. Tahıllar, bitkisel yağlar, süt ürünleri ve et gibi kategorilerde fiyat değişiklikleri yaşanırken, özellikle şeker fiyatlarındaki sert hareketler dikkat çekiyor.
Fiyatların Aylık ve Yıllık Seyri
Tahıllar: Tahıl fiyatları Eylül ayında yüzde 3 arttı ancak yıllık bazda yüzde 10,13 oranında düşüş kaydedildi.
Bitkisel Yağlar: 2023'te bugüne dek ulaşılan en yüksek seviyeye çıkan bitkisel yağ fiyatları, ay boyunca yüzde 4,6 arttı. Yıllık artış ise yüzde 17,78 seviyesinde oldu.
Süt Ürünleri ve Et: Süt ürünleri fiyatı yüzde 3,8 artarken et fiyatları yüzde 0,4’lük bir artış gösterdi.
Şeker: Aylık bazda şeker fiyatı yüzde 10,4 artış gösterirken, yıllık bazda yüzde 22,7 geriledi. Brezilya'da yaşanan hava koşulları, bu fiyat artışlarının temel nedeni olarak gösteriliyor.
Eylül ayında küresel gıda fiyatlarındaki artış, özellikle şekerin tetiklediği bu durumla birlikte, gıda tedarik zincirlerinin ne denli hassas dengelerde işlediğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Küresel Gıda Fiyatları Hakkında En Merak Edilen Sorular
Eylül ayında küresel gıda fiyatlarının artmasının temel sebepleri nelerdir?
Eylül ayında küresel gıda fiyatlarında görülen artışın temel sebepleri arasında jeopolitik huzursuzluk, iklim koşulları ve tarımsal verim etkileri bulunmaktadır. Özellikle Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilim, Hindistan'daki muson yağmurları gibi olaylarla birlikte gıda ürünlerinin tedarik zincirlerini ciddi şekilde etkiledi. Aynı zamanda, pandeminin getirdiği ekonomik belirsizlik de fiyat dalgalanmalarını tetikleyen bir diğer faktördür. Bu karmaşık faktörler kombinasyonu, pazarın dengesini bozarak gıda maliyetleri üzerinde önemli bir baskı yaratmaktadır. Verimliliği etkileyen diğer unsurlar ise, küresel ölçekte yaşanan lojistik sıkıntılar ve artan enerji maliyetleridir.
Şeker fiyatlarındaki sert hareketlerin nedenleri nelerdir?
Şeker fiyatlarındaki sert hareketlerin arkasında esasen Brezilya'daki olumsuz hava koşulları yatmaktadır. Dünyanın en büyük şeker üreticisi olan Brezilya, hem sel hem de kuraklık gibi aşırı hava olaylarıyla başa çıkmak zorunda kaldı, bu da şeker kamışı üretimini olumsuz yönde etkiledi. Ayrıca, ekonominin yeniden hareketlenmesiyle birlikte artan enerji ve taşımacılık maliyetleri de fiyatlarda dalgalanmalara neden oldu. Bu faktörlere ek olarak, pandeminin getirdiği lojistik zorluklar da şekerin hem üretim hem de dağıtım aşamalarında sıkıntılar yaratmıştır. Tüm bu unsurlar bir araya geldiğinde, küresel şeker fiyatlarında ciddi dalgalanmalara neden oldu.
İlgili Haberler
